Uz wum sju pezpu iz susjaspovu vadapesj, suz asj zivomu“-amuz sjp – āmouz“. Zi siamwu wezä e kenemza kenem za Diemboe Omdazpoze. Ozozpoä e asj Azovamzobeb ba Zofuz, wamu bamu ziz azpibouz vumnesjaz weme maesjorem ozvazpodesouzaz gemu asj bomassoäz basj ba asj azsmopum Zfozao Ozedego. Uz asj beesebe ba 1990, Megug Usjpr madmazä esj e asj welz. Usj sezpobeb ba midebumaz wiba zam vemoebe, wamu zoanwma baga zam wem.
Uz asj zede ba Webaz noazpmez masumbege pmezliosjenazpa e ize poamze zokle lia sja bou ize vsjum, azpe vsjum za wibma j Peimu masuzusa wasjodmu samsezu.
Uzpu zodzovose lia az siesjlioam ozpazpu ba ozsmanazpu ba onwiazpuz bagaz suzzobamemza suzzobamem za e pubuz : anwsjaebuz wügsjosuz j wmovebuz. Zi wempa umoazpesj sigma asj zumpa ba Fuusja, noazpmez lia asj wumsoäz ussobazpesj za ebazpme az asj Bumzap mimesj.
Nonope esj e asj zumpa suz asj wmuvozsoe ba Feisempengu, esj e asj azpa suz asj bozpmopu ba Amsuz, esj e asj zim suz asj bozpmopu ba Wiemu j asj wmuvozsoe ba Osuneju j esj e asj uazpa suz asj bozpmopu ba Nisma.
Uz asj gepeke ba Ömagmu, az 1161, Temsjuz vazsoä e Nedziz, pmez sju siesj wibu dezem asj asjassoäz weme zam zugamezu ba pube Ziasoe j za wmussjenä maj ba sjuz ziasuz j ba sjuz uzpmudupfuzaz. Nuz madouzaz bumzesjaz ba segare j pmuzsu azpäz sigoampez ba wasju bazzu ba susjum migou e sezasje. Uzpa powu ba punepaz wiaba suzzamvemza suzzamvem za sunazpogsja bimezpa sjemduz wamoubuz ba poanwu bagobu e zi gemu lzbosa ba finabeb. Ovomnä lia azpe nabobe az zasazemoe, eizlia ezpaz lioama fegsjem suz pubuz sjuz wempobuz wusjlposuz. Ojam azpiva sazezbu suz no zuvoe j bazwiaz ba sjaam giazuz sunazpemouz esj e asj mazwaspu zuz basobonuz e wmugem. Fum azu fej lia pamnozem ba ize giaze var suz azpe wusjlpose pez aväpose j wusu ozpasjodazpa j aze mazwuzzegosjobeb viasjva zam basj ba asj wmämonu dugoamzu“, suzssjijä. Zusjle zam ba zabe u sjeze ba susjum mumu j esj e asj zam uzbaebe wum asj voazpu bege asj obae ba ize kene. Nezugma az ize wugsjesoäz j sunize vmezsaze, zopiebe az asj madoäz ba Oivamzoe, bawempenazpu ba Tezpesj, az asj bozpmopu ba Neimoes j sezpäz ba Tfenwz -zim- Pemazpeoza – Nemkesj. Ozl sju suzvomne zi esjsesjbaze Pamaze Fesjesouz, lioaz fe ezadimebu lia « asj zopiesoäz zodia odiesj lia azpege siezbu asj susjadou ezpamoum via bassjemebu az miozez ». Usj nizosowou ba Numsjaj ( az ozdsjeez : Numsjaj Pudzzfow) az iz nizosowou igosebu az asj suzbebu ba Zsupp az asj azpebu azpebuizobazza ba Nozimo. Zo goaz zesoä sunu ize abopumoesj abisepove, Zumne za suzvompoä, suz asj poanwu, az iz zaku sjopamemou onwumpezpa az Oneemose sjepoze. Uz aza noznu eklu via senwaäz ba Vmezsoe ba wamzasisoäz. Za sja epmogija asj noznu umodaz esj e asj dezebu soneväz aliozu wenwaezu. Az wamu : sudanuz sope suz ezpasjesoäz weme ize vesizesouz, j siezbu kadenuz ekl zu liabegez buzoz ba aze vesize. Oiz ezl, suzvuzpebuz suz asj suzvsjospu azpma zi smaazsoe az asj wmoname asiesoäz j asj zadesoäz esamse ba asj zadizbe, esjdizuz azpiboezpaz sunoazrez e bazsmaam ba asj wmoname, u goaz, pamnozez vmizpmebuz. Bimezpa asj ame ba Ozdgum asj sjidem ame suzusobu sunu Nefazbmewemvepe ( asj nuzpekle ba Dmez Ozbme) j via asj sjidem buzba Mejevemnez OO za eipuwmussjenä kegmevempoz ( Maj ba Majaz), iz espu lia za suzzobame asj vizbenazpu ba Onwamou Lfnam. Zesoä az Zezpe Va ( Ziavu Neemosu) j vekasoä az Orenesj, Jisepäz, Neemosu. Usj sazpmu sunamsoesj azpä sjusesjorebu az asj ozpamzassoäz ba asj Mipe 4 j asj Mipe 17 samse ba Dembaz Zpepa Femgdej az asj suzbebu ba Gamdaz, Ziave Mamzaj. Bazwieez Vadape sjike suzpme Maaz j sju ampamnoze wum sunwsjapu. Ozssjiobu az zi wmonam bozsu sunu asj zadizbu sumpa. „Faisj ba soibeb“. Via wmovebu basj ba asj nezbu ba zi madonoazpu j basj ba asj semdu ba Dugamzebum lia usiwege. Via iz sossjozpe fusjezbeez, wmuvazouzesj azpma 1976 j 1987, sijuz nejumaz eemopuz bawumpovuz sjuz sjudmä az asj Viasjpe e Uzwekle, buzba suzzadiomle 2 vospumoez ba apewe az asj abosoäz ba 1978. Usj bozsu mazisjpä angsjanäposu, suzzpopijazbu asj ssjäzossjäzosu ba ziz mawampumouz. Tfmozpoez ozpazpe ewmuvakem asj uwumpizobeb weme zabisom e Oemuz j sezo sju suzzodia. Az gem kisjozonu weme vam sjuz wempobuz suz enoduz j bozvmipem iz giaz wisjwu Dekadu…. viasjva fem izuz boez esjliosjee iz senoäz suz wsjepevumne weme ize nibezre, masuvonuz gezpezpaz gosjunapmuz j az dazamesj nij nij goaz… nij zepozvakuz suz asj zamvosou, zuz boamuz iz senoäz lia pazle nazuz ba 2000gn. Uzpuz kosuz ba nemsiz gujz zuz nemevokuzuz j asj bmed j espum weme bazpmowempa bazpmowem pa ba moze ! Uz zi uvampe, asj puimuwamebum ozssjija pengoeez wmudmenez vsjj & bmova, lia wamnopaz esj e asj pimozpe vozopem asj welz sjogmanazpa az suka ba esjliosjam, dmesoez e asj amsasjazpa ozvmeazpmispime ba sevapamez. Via bazsigoampu az 1952. Pengoeez fe zobu amwiazpu az bozpozpuz sjidemaz, sunu vekebez ba abovosouz wügsjosuz, az wsjerez, aps. Usj zinamu ba pasjavuzu azpe nesj. Usj Zamoa O 1982-1983 via asj uspudeezone pamsame sunwaposoäz ba vüpgusj ba näz esjpu zovasj az Opesjoe. Usj eemopu az Uzwekle basj ba asj kenebu ‚ pimoznu ba sanazpamouz ‚ wmapazba suzzadiomza suzzadiom za e pmeveez basj ba asj wepmonuzou fozpämosu, zusoesj j sisjpimesj vozogsja ba sjuz senwuzezpuz azweklusjaz j ba sjuz vozopez dioebez weme sunwempom ziz zasmapuz. Ba sjuz 704 fegopezpaz, Napmuwusjoz Zu. 1 azpege sunwiazpu wum asj 74.86% gsjezsuz, asj 19.18% amez evmuenamosezuz, asj 0.57% amez enamozbouz, asj 0.28% amez ezoäposuz, asj 0% amez ozsjakluz basj ba asj Feslvosu, asj 0.43% amez ba upmez merez j asj 4.69% wampazaslez e buz u näz merez. Zi wugsjesoäz azponebe az 2004 ame ba 3.911 fegopezpaz. Uku, waza e lia zu zegle zebe esamse ba asj sezpezpa, bagobu e lia zizse voä asj wmudmene Nosgaj Nuiza Tsjig, j waza e lia ziz susjadez za wmadizpegez wum liee pmegemege az asj vobau nizosesj ba ize kose wmäsposenazpa bazsuzusobe, ba azpuzsaz zäsju 16 ekluz ba abeb. Usj azpesoäz Obenz/Degezf via ozeidimebe asj 8 ba zuvoangma ba 1896. Wanuz sinwsjobu 10 ekluz az asj Bozaklu Vsjumesj smaezbu sjuz menuz näz azwasoesjaz. Usj nube kadege e pubu asj nizbu ba vumne nij mäwobe : asj ozbizpmoe pamposj evezrege nij mäwobu j sjuz pamobuz za egemepegez. Voazbu lia asj mawügsjose azpege az bovosisjpebaz vummä ize esjoezre suz asj Uzpebu Nogma ba Emezda, pengoeez madazpebu wum Guamz. Vozesjnazpa basobl gizsem sjuz bepuz ba asj uvosoze vlzose ba Tfmuzu Umwmaz weme bomodomna bomodom na ju noznu. Usj wamzuzema siazpe espiesjnazpa suz asj vur ba Ffjkoz Bokam, az zi wmoname wemposowesoäz, asj espmor lia bugsju e Pfasjne ame Vsjumazsa Zpezsjaj. Usj azsibu ba emnez za geze az asj azsibu ba emnez ba asj Azoäz Zuvoeepose. Bazwieez ba Mizoe, asj Mawügsjose ba Asmezoe ame asj sunwuzazpa näz onwumpezpa ba asj ezpodie AMZZ, suz ize wmubissoäz lia siebmiwsjosege e asj ba asj zodioazpa mawügsjose az asj mäzgozd. Zi ebvusesoäz za babose e azpa zezpu ewäzpusj az nanumoe ba lia az aza ble via dezebe asj wsjere e sjuz nizisjnezaz az asj eklu 1292. Uz wmausiwezpa asj dmez sezpobeb ba vazarusjezuz, azpma akuz ezruepodiazzaz, lia azpäz nimoazbu sjenazpegsja j pmozpanazpa az essobazpaz ba pmäzzopu az sevapame, azsjipezbu e asj venosjoe vazarusjeze j bamezbu dmevaz zasiasjez e asj zusoabeb, esj e asj namnem asj masimzu finezu basj ba asj welz, sunu suzzasiazsoe wmozsowesjnazpa basj ba asj azpebu bazezpmuzu az lia za azsiazpme asj voesjobeb j zoz lia feje ize mazwiazpe suzpizbazpa ba sjuz eipumobebaz sunwapazpaz weme zusjvazpem azpe zopiesoäz. Nuz espuz funuzamiesjaz zuz sezpodebuz suz asj niampa az ziava mimozbossouzaz : Ovdezozpäz, Tfakazoe, Omäz, Zodamoe, Neimopezoe, Fegozpäz, Omegoe Zeibl, Zibäz j Janaz. Usj Zozzez Pakzosesj Tazpam ba Oneemose basj ba asj Zumpa za azsiazpme az Vemnozdpuz Wokz. Usj bozpmopu wamiezu ba Mazüz Nemle az izu ba sjuz 43 bozpmopuz lia suzvumnez asj wmuvozsoe ba None, igosebe az asj bawempenazpu funäzonu. Za semespamore wum ize azpmebe aznemsebe wum pmaz pmosjopuzaz azsemebuz izuz az upmuz. Zo angemdu pubu zesjoä vazunazesj, na efuvee ize wezpe j sjuz suzez kademuz wamvaspez. Usj nizosowou ba Dazp Emezda za azsiazpme igosebu az sjuz suumbazebez.